Свадьба начинается с… пригласительных!

Аракы jок куда ла шаалта

Jок! Jÿк ле чеген!

Јайдыҥ ӧйи — јараш ӧйи — јыргал ӧйи… Анайда ок суу чылап аккан аракыныҥ ӧйи… Корон-комуттыҥ ӧйи… Эзирик адалардыҥ ла ыйлашкылаган балдардыҥ ӧйи.

- Јакшы-јакшы ба! Адаҥды айдып ийзеҥ! — Адам эзирик… — А недеҥ улам ичет? Не болгон? Бу тудунып турды не. — А, куда тӱшкен ол неделеде. Оноҥ ло бери серибеди.

Нениҥ учун ондый? Ондый айалганыҥ шылтактары кӧп. Ол кара башту улустыҥ буурында аҥылу ферменттер јогы, иш јогы. Је анайда ок, ол — аракыла кудалаганыныҥ, шаалтага аракы шааганыныҥ саалттары. Кем де айдар, аракы — ол учурлу аш, јуу ӧйинде улустыҥ тынын аргадаган, бис оны јоголтор јаҥыс јок. Је анайда сананып алала, ол бисти јоголторын сакып алактар эмезе. Аракы — учурлу аш деейле, оныҥ байын кем тудуп турган? Алдында оны аайлу-башту ичетен, бойдоҥ улус амзабас, кӧп ичпес јаҥ болгон. А эмди? Оныҥ байы тудулбайт, айдарда, оны да ондый тыҥ байлабас керек. Тойдыҥ порталыныҥ тӧс сурактарыныҥ бирӱзи — алтай тойдыҥ чӱм-јаҥдарда аракыныҥ учурын астадары. Шак, куданы аракы јогына ӧткӱрери, шаалтада аракы шаабазы. Ол уламјыла мен кезик јайзаҥдарла, јаан эпшилерле куучындашкам, је оҥдомол таппадым деп чике айдарга јарар. «Ол јаан аш», ӧбӧкӧлӧрис анайда јаҥдаган» деп кӧп угадым, је мен оныла чек јӧп эмезим. Је бӱгӱнги кӱнде кезик улус ӧскӧлӧрин сакыбай, бойлоры ӧйдиҥ некелтелериле теҥ алтап бараатканы сӱӱнчилӱ.

Анайып, јуукта мениҥ таныштарымда мындый куучын болды (телефон ажыра):

- Јакшылар! Бис слерге куда јетирерге турганыс, слер качан айыларда болорор?

- А бу слер кудаларга не албаданып туругар? Бис ол чӱм-јаҥды тыҥ сӱӱбей турганыс деп јартын айдайыс. Бисте, бистиҥ тӧрӧӧндӧрис те аракы тыҥ ичпей турганыс.

- Је эмезе бис слерди аракы јогына кудалап салайыс. Сокло, сӱтле. Анай јарар ба?

- Је аракы јок келетен болзогор, јолукпай аа. Бис сӱӱнерис! Эртен эҥирде слерге эптӱ болор бо?

- Јарайт, сакыгар!

Је јакшы эмей! Мен ӧскӧ укту улуска бистиҥ улус аракыла куда тӱжӱрип турган деп, ол чӱм-јаҥ учун тартыжып турган улус кӧп деп айдарга да уйаладым. Је уйатту эмес пе? Оны солыр ӧй келген эмес пе? Слер нени сананып турадар? Кезик улус оноҥ ары барат. Аракы јаҥыс кудада, шаалтада јок эмес, анайда тойдыҥ бойында јок. Аракы јок той керегинде бу бӱктеҥ кычырар: Тадыровтордыҥ тойы. Кем айдар, «је ол ӧскӧ јаҥду улус» — деп, айдадым: кӧп саба айылчылар алтай јаҥду улус. Је «той уйан, јаман болгон, јарабаган, аракы јетпеген» деп кем де айтпады. Бойыгардыҥ санаа-шӱӱлтелерерди бу темада айдар, опросто туружыгар деп кычырып турум. Аракыны јеҥип аларыс ба, јок по — ол алтай калык болор бо, јок по деген суракла теҥ турат.

Аракы JОК кудалаш керегинде нени сананадар?
результаты

Комментарии (19)

  1. Чейнеш :

    Суреен тьакшы!!!

  2. Светлана :

    Аракы ол эн ле даман неме, ол олтурип дат бистин албатыбысты, аракы ла учун коркышту коп билелер чачылып дат.Канча кире санаалу кара башту бистин уулдар аракыга кирип оро чыгалбай дат. олло санаалу уулдар бистин кара албатыны кодурер керек. Мынай сананып ийзе бу узе политика не, кара албатыны аракыга сугарга, кодуринип албазын деп. Онын учун бистер аракы догынан бастыра байрамдарысты откуреер керек деп бодойдым. Карын эмдиги мындый ойдо бистин ортобыста патриот диитер бар учун суунедим ле олорло оиоркойдым.

  3. Аткыр (АА2) :

    Аракы 1аманы 1аман, 1е аракы 1ок 1ыргалдарга бис эмди ле белен эмезис! Улусты араайынан белетер керек! Аракы 1ок 1ыргап уренер керек! А эмди ле аракы 1ок 1ыргалына улузын да келбес! келзеде- корунип ийеле- качлаглар! пропаганда эдер керек сананзам кандый бир аракы 1ок улустын байрамын!

  4. Редактор :

    Аткыр, мен слерле jöп. Бистиҥ улус аракы jок тойго белен эмес. Jе аракы jок кудага, шаалтага, сананзам, белен. Jаҥыс ла jакшы иштеп ийер керек, улусла куучындажып, jартап.

  5. Амаду :

    Ол аракыны токтодор керек, эмезе ол бисти jоголтып ийер. Мен сананзам ол орус калыктаҥ келген jаман. öскö успешный калыктарда чÿм jаҥында аракыны ичерге чек jарабас — мусульмандар, еврейлер. Деремнеде jашöскÿримниҥ досугы керегинде сананар керек ол ло депутаттарга, jайзаҥдарга, администрацияга. Эҥирде деремнеде кунукчыл

  6. Надежда :

    Я не сильна во всех тонкостях обряда сватовства,но все же выскажусь. Боюсь что те кто утверждает,что сватовство невозможно без такого количества алкоголя недооценивают уровень пьянства в нашей Республике.Нужно понимать насколько тонка грань между соблюдением традиций и опасностью алкоголизма, соблюдение баланса, в первую очередь, зависит от нас самих.Мы перешли ту черту когда водка из обрядовых обязательств перешла в уровень национальной катастрофы. Ведь как не рассуждай,но такое количество алкоголя не сделает молодоженов счастливее,а их родственников тем более. Было бы неплохо пересмотреть подход к столь важному событию в жизни молодых. Ведь большому счету, всего то и хочется , чтобы подрастающее поколение нашло себя в жизни и не погибло в алкогольном омуте.

  7. Сынару :

    Бу ла jуукта сыйнымнын кудазы болгон.Торондорди бир jерге чокконыс.Куудалар ай бажы jок коп аракы экелген.Оны ла короло чек коркыдым.Кемге де керек jок ол неме.Улус традиция ла деп оны эдип jат.

  8. Мендур-Соккон :

    Огромное количество спиртного на свадебных мероприятиях идет от алкоголиков. Судите сами- для них спирт самое главное в жизни. Они спиртные наркоманы. Вопрос -почему мы нормальные люди им подчиняемся? Странно как то- алкаш скажет 2 ящика водки, ставят 2 ящика. Почему мы слушаемся их? Почему не слушаемся трезвенников? Алтайцы пора задуматься!!!!

  9. Мендур-Соккон :

    Алкоголики других национальностей стыдятся своего недуга. Стараются как-то не показывать это заболевание, это я много раз наблюдал. А у нас. Алкаши у нас командуют, говорят » По обычаю покупайте очень много водки». Алтайцы алкоголиков бесприкословно слушаются, считают их знатоками обычаев. Типа посланники бога.

  10. Курай :

    Мен сананзам аракы-ол кереги де јок неме, је улус ого јаан учур берип јат. Кургак јаҥ да ӧйинде улус аракынаҥ айрылып болбой,бойлоры кайнадып,тӱрмеге де барып келет. Је энем: Оныҥ учун не ле боло берзе бажысла аракыга кирбей,сананып, ачык-јарык јӱрӱм јӱрейиктер,је јаҥдарысты база тооп јӱрейиктер.

  11. Мендур-Соккон :

    Аракызактар мойыныска отырып алды. Алтайдыҥ Чолмонында jаантайын ла чӱм jаҥыс дейле алкоголизмди рекламировать эдип туру. Олордыҥ бичигениле этсегер тойго миллионноҥ кӧп акча керек. Jаҥысла ада энезине 8 шил водкала кудалар керек. Ончо кирелӱ аракынаҥ кижи ӧлӱп калып турган. Бала азыраган улусты аракыла водкала корондоп ӧлтӱрзин деп бичигилейт. Бу сайт база реклама алкоголизма. Бу сайтты эбеш саназы jетпес кижи бичиген.

  12. айару :

    Ачу ашты токтодорго, эмди озуп jаткан jаш уйеге баштанар керек. Ичкен, амзаган, оны аайлу башту ичер керек, кажы ла Кижиде бойынын куун санаазы башка. ачу аш jакшыны jаманды кодурген деп jаандарыс айдат. Кемде ичпезин деп айтпаган, аайлу башту амзазын деп айдып турбай. Ачымчылу, кара башту албатыбыс сур jыланын корондузына алдыртып койгон. Опроско унимди берип, аjарып корзом, баштапкы jерде сурак аракы — ол корон дегени чып ла чын. Качан ойгонор, санаа шуултеге келер, албатыбыс. Ойгоноктор, чын jолго ичкери барактар, азырап jаткан балдарысты корондобоктор. Jурумде болуп турган керек jарактарыска аайлу башту, ачу ашла колбобоктор. Коп айдынып бичип койтырым, ачынбагар, ончогорго Су кадык, амыр энчу.

  13. Ак-Сана Александровна :

    Алкоголизм, это болезнь. Нельзя сказать, что алкоголики-не люди, каждый из них человек, чей то сын, брат, отец, дедушка. Мы все люди, мы должны поддерживать, друг друга, протянуть руку помощи когда надо, где надо помочь советом. Мы алтайский народ, пить не умели, не умеем и не научимся! Это страшно, что сейчас твориться у нас в республике, селах,в семьях. Но это не прекратиться до тех пор, пока, каждый из нас считает:»а что я то? Его жизнь, пусть сам решает, сам выбирается из эй ямы пьяни.» Не бросайте родных, друзей,знакомых наедине с их болезнью, без ващей помощи они пропадут. Берегите себя.

  14. Мендур-Соккон :

    Алкоголики у нас самый прилигированный класс. Большинство средств, которых зарабатывают алтайцы, они пропивают. Через вопли «Чӱм jаҥдарыс» они заставляют покупать очень много водки. Люди для них берут бешенные кредиты, продают всю скотину. Все родственники и друзья людей собирают деньги на водку для них. В Крым поехали только дети алкашей. Больницы для них. У них такие пенсии как у людей отработавших 40 лет на маленькой зарплате, хотя они отработали 5 лет. Их жалеет женщины. Все лучшие женщины выходят за алкашей. Это мне не понятно. А вы заметили на встречах одноклассников будет хоть один алкаш, который скажет «пить», все напьются. Слово алкаша у нас алтайцев- закон. Неме билер кижи говорят, Чӱм jаҥ билер улус.

  15. Мендур-Соккон :

    Люди отказывают себе во всем. Ничего не покупают. Детей обделяют. Никуда не ездят. Не кушают фруктов и овощей. Вообще ни чего не могут себе позволить. Все эти жертвы только для того, чтобы провести «достойно» алкогольные мероприятия- той, куда, шаалта, белкенчек и др. Люди боятся, что алкаши будут проклинать, если им будет мало водки

  16. Анита :

    Церковь дьаны дьурум уже ончо байрамды ачу корон дьогынан Эдип турган сурекей дьакшы

  17. тана :

    Аракы дьок дьыргаарга сурекей дьакшыы баш та орыбаз бала барка ончо эруул алкыштар да аларга сурекей дьакшы мен jоп. Аделла сеге быйан.

  18. База Алтай :

    мынайда кычырып, коруп турза, озодон бери тил де, культура да, чум-jандар да солынып jат. темдектезе: 1 тилге оско тилден башка-башка состор кирет. кожо jаткан калыктар культуразыла база улежип jат.чум-jандарга да кожулталар кирет. jе андый да болзо устиндеги айдылган пункттар бистин ле калыктын болуп артат. Мынын коргожин аракылу байрамдарды чум-jан дебей, ого кадалбай (онын ордына торол тилиске, культура, литературага, оско чум-jандарга кадалактар), оны база да солыырга jарар, учында чек jоголып та калза, мен бир де ачынбазым, суунерим.

  19. База Алтай :

    Эзирик улустан кандый балдар чыгар? олор алдынан учурлу улус болор бо, айса кой-малдый базерер бе? каруузы иле jарт не. JААН КИЖИНИН АЙТКАНЫЛА, ЭКИ ЛЕ УЙЕ jедер. адазы, онын уулы аракыга jайылбаза,ол коронды ичпезе, учинчи уйе-уулынын уулы орустап айтса, абсолютный трезвенник болор. сананза ол бир де коп эмес не. чыдажып ла ийгедий неме. ичкери кару
    алтайлар. ол коронды эдип турган улус оны бойлоры ла ичкей. биске ол керек jок. бала-баркабысты уредип, олорго тем бололы.

Оставить комментарий

Имя

Контакты (по желанию)